ประเพณีการผูกเสี่ยวชาวอีสาน
การผูกเสี่ยวจัดเป็นประเพณีอันดีงามของไทยที่มีมานานับศตวรรษ
เสี่ยว หมายถึง การเป็นมิตรแท้ เพื่อนเเท้ เพื่อนตาย มีความซื่อสัตย์สุจริตและจริงใจต่อกัน เสี่ยว สามารถตายเเทนกันได้ เพื่อนที่มีคุณลักษณะเช่นนี้เรียกว่า "เสี่ยว"
เกณฑ์การผูกเสี่ยว ปกติเสี่ยวต้องเป็นเพศเดียวกันชายมีเสี่ยวชาย หญิงมีเสี่ยวเป็นหญิง และต้องมีอายุรุ่นราวคราวเดียวกัน
ประเภทของการผูกเสี่ยว แต่ก่อนมีเสี่ยวประเภทเดียว คือเสี่ยวฮักเสี่ยวแพง ต่อมาทางการได้จัดให้มีการผูกเสี่ยวขึ้น จึงเรียกเสี่ยวประเภทนี้ว่าเสี่ยวทางการ ดังนั้นการผูกเสี่ยวจึงมี 2 ประเภท คือ
1. การผูกเสี่ยวแบบดั้งเดิม 2. การผูกเสี่ยวแบบทางการ
การผูกเสี่ยวเเบบดั้งเดิม เรียกว่า "เสี่ยวฮักเสี่ยวแพง"
แบบพิธีการการผูกเสี่ยวแบบดั้งเดิม มีหลายรูปแบบด้วยกันขอยกตัวอย่างเพียงย่อๆ
แบบที่ 1 ในวันที่ทำพิธีการผูกเสี่ยวนั้น จะเริ่มด้วยการนำเซี่ยนหมากมาวางไว้ต่อหน้าสักขีพยานแล้วผู้ทำพิธีปกติมักจะเป็นพ่อแม่คนใดคนหนึ่งของคู่เสี่ยว หรืออาจเป็นพราหมณ์ ผู้อาวุโสในหมู่บ้านที่เคยทำพิธีผูกเสี่ยวตรงไหนก็ได้ โดยจะนำเอามีดสะนาก ( มีดชนิดหนึ่งที่มีขาสองขา คล้ายกรรไกร แต่ปลายมีดเชื่อมติดกัน ปกติใช้สำหรับหนีบ หรือผ่าผลหมาก จึงใช้ประจำเซี่ยนหมาก) มาตั้งไว้กลางเซี่ยนหมาก แล้วหงายมีดทั้งสองด้านขึ้น ซึ่งมีความหมายว่า มีดจะใช้ประโยชน์ได้ก็เพราะมีขาอยู่ติดกันตลอดไป หากขามีดสะนากสองข้างแยกออกจากกันหรือหลุดจากกันเมื่อใด เมื่อนั้นมีดสะนากก็จะใช้ประโยชน์ต่ออีกไปไม่ได้ ดังนั้น ในวันทำพิธีผูกเสี่ยวนี้ ผู้ทำพิธีจะให้ โอวาทแก่เสี่ยว ซึ่งนั่งกันอยู่ต่อหน้าผู้ทำพิธี และพยานทั้งหลายว่า ขอให้คู่เสี่ยวมีความรักใคร่ สามัคคีปองดองกัน ประดุจมีดสะนากที่เป็นคู่ติดกัน เมื่อมีปัญหามีเรื่องทุกข์ร้อนก็ช่วยกันคิด ช่วยกันแก้ และให้เป็นเพื่อร่วมตายกันตลอดไป
แบบที่ 2 ใช้ถ้วยน้ำพริกกับเกลือมาวางไว้ต่อหน้าคู่เสี่ยว เกลือมีความเค็มฉันใด ขอให้คู่เสี่ยวมีความรัก ความจริงใจเหมือนเกลือที่รักษาความเค็ม สำหรับพริกนั้นเพื่อแสดงถึงน้ำใจที่เเน่วแน่ มีความรัก ความสามัคคีอย่างแน่นแฟ้นไม่มีวันเสื่อมคลายเหมือนพริกที่มีความเผ็ดร้อนฉันใด เสี่ยวฮักเสี่ยวแพงต้องมีความจริงใจต่อกันถ้าเสี่ยวคนใดคนหนึ่งคิดทรยศต่อกัน ก็ให้มีอันเป็นไป ถ้าทำในสิ่งที่ไม่ดีไม่งาม ก็ให้ได้รับสิ่งไม่ดีไม่งามสนองตอบ
ตัวอย่าง ผญาคำคมที่ใช้สั่งสอนเสี่ยว
" มุดน้ำอย่าให้แขนฟู จกฮูอย่าให้แขนสั้น " แปลว่าเวลาดำน้ำอย่าให้ก้นลอยขึ้นมา และเวลาล้วงมือเข้าไปในรูเพื่อหาหอยหาปู ก็ให้ได้หอยได้ปูในรูนั้นตามประสงค์
" ให้นับถือลือหากันเด้อลูกเด้อ ไปพุ้นกินปลา มาพี้กินข้าว " หมายความว่าให้เสี่ยวรักใคร่นับถือกันเเละเอื้อเฟื้อจุนเจือกัน
" สู สู มื้อนี้เป็นมื้อสันต์วันดี อมตโชค ปัดโชคฮ้ายอย่าพาล มารฮ้ายอย่ากรายมีสหายมาแวะโอม สหายเพิก " หมายความว่า วันนี้เป็นวันดี ขอให้มีโชคดีอย่าได้มีเคราะห์มีภัย ถ้ามีเพื่อนมาเยี่ยมก็ให้ต้อนรับดี ๆ
การผูกเสี่ยวอย่างเป็นทางการ เสี่ยวทางการคือการผูกเสี่ยวที่ทางราชการ กิ่งอำเภอเปือยน้อย ( ๒๕๒๓ ) จังหวัดขอนแก่น จัดให้มีขึ้นเป็นครั้งแรกของจังหวัดขอนแก่น หรือเป็นครั้งแรกของประเทศไทย ตรงกับวันวิสาขบูชา จัดบริเวณวัดพระธาตุกู่ทอง กิ่งอำเภอเปือยน้อย นายเลื่อน รัตนมงคล ปลัดอำเภอผู้เป็นหัวหน้ากิ่งอำเภอเปือยน้อยสมัยนั้น เป็นผู้ริเริ่มโครงการให้มีขึ้น และได้ทำหน้าที่เป็นหัวหน้าโครงการ "วันผูกเสี่ยว"